Cypenamina (2-fenylocyklopentyloamina) to syntetyczny stymulant spokrewniony z amfetaminą, fenkamfaminą (fencamfamine) czy tranylcyprominą, której jest wyższym homologiem. Jest to dość mało znana substancja, która nigdy nie była powszechnie używana jako lek czy suplement, i nie została nigdy zatwierdzona przez żadne agencje regulacyjne do tych zastosowań. Związek ten został opracowany przez grupę badaczy pracującą dla William S. Merrell Chemical Company w latach 40. XX wieku. Cypenamina była wykorzystana w kilku badaniach które miały na celu zbadanie jej podstawowych właściwości chemicznych, niektórzy badacze wykazali również zainteresowanie cypenaminą jako stymulantem ośrodkowego układu nerwowego. Mimo tego, generalnie brakuje danych na temat dokładnego działania czy farmakologii cypenaminy. Związek ten nie został nigdy formalnie zbadany na ludziach i prace nad nim zatrzymały się krótko po jego opracowaniu oraz opisaniu w latach 40.
Struktuar cypenaminy posiada pierścień cyklopentanowy przyłączony do szkieletu fenetyloaminy, co odróżnia ją od amfetaminy, która w swojej strukturze zawiera prosty łańcuch. Znacznie zmienia to właściwości tej substancji. Związek ten najprawdopodobniej działa na podobnej zasadzie co amfetamina, lecz z mniejszą mocą. Ograniczone dane sugerują, że może działać jako środek uwalniający dopaminę i noradrenalinę (NDRA – norepinephrine-dopamine releasing agent) lub inhibitor wychwytu zwrotnego, zwiększając poziomy tych neuroprzekaźników w mózgu. W mniejszych dawkach cypenamina jest umiarkowanie pobudzającym stymulantem zwiększającym produktywność, wydajność oraz środkiem poprawiającym koncentrację, będąc przydatnym m.in. przy pracy umysłowej. Z tego powodu, środek ten jest stosowany jako nootrop, nierzadko w połączeniu z innymi substancjami nootropowymi wspomagającymi pracę mózgu. Dawki cypenaminy cytowane na forach internetowych jako umiarkowane mieszczą się w przedziale 5 – 30 miligramów. Dawki rzędu 30 – 50 miligramów opisywane są już jako te wyższe, a przekraczanie ilości powyżej 50 mg raczej jest odradzane – takie ilości poza skutkami ubocznymi mogą wywoływać roztargnienie, i paradoksalnie, wywoływać problemy z koncentracją, podobnie jak większość przypadków przedobrzenia ze stymulantami. Cypenamina w wyższych dawkach może stawać się znacznie bardziej rekreacyjna niż w niższych, i pod pewnymi względami lekko przypominać typowe stymulanty takie jak amfetamina – może wówczas wystąpić poprawienie nastroju, delikatna euforia, pobudzenie psychoruchowe, zazwyczaj niezbyt kojarzone z subtelnymi środkami nootropowymi. Z tego powodu, zarówno cypenamina i jej pochodne są opisywane jako związki stojące na granicy między typowymi, nienarkotycznymi nootropami, a rekreacyjnie używanymi research chemicals.
Mimo iż cypenamina jest strukturalnie spokrewniona z amfetaminą oraz wieloma innymi kontrolowanymi stymulantami, jest związkiem bardzo słabo rozpowszechnionym. Nie była nigdy skomercjalizowana ani nie przechodziła żadnych poważniejszych badań mających na celu scharakteryzowanie jej. Wskutek tego, jest ona legalna w większości krajów świata i nie znajduje się w wielu wykazach substancji zabronionych. Również w Polsce, handel i posiadanie cypenaminy nie są objęte żadną kontrolą prawdą. To sprawia, że jest atrakcyjną pozycją dla osób szukających legalnych środków które mogą poprawić koncentrację czy produktywność. Na rynku jest dostępnych również kilka pochodnych cypenaminy, między innymi N-metylo-cypenamina (N-methyl-cypenamine) oraz N-etylo-cypenamina (N-ethyl-cypenamine), jednak te dwa analogi również są bardzo słabo zbadane, prawdopodobnie jeszcze słabiej niż sama cypenamina. Mimo śladowych ilości badań przeprowadzonych na ich temat, również są one stosowane jako nootropy i środki pobudzające.
Autor tekstu: horsii
