2-metylo-2-butanol, zwany skrótowo 2M2B lub jako alkohol tert-amylowy to syntetyczna substancja psychoaktywna będąca alkoholem trzeciorzędowym, który w ostatnich latach zyskał na popularności jako rekreacyjna substancja psychoaktywna ze względu na dostępność, moc i czas działania oraz efekty, które mimo tego że są poniekąd podobne do klasycznego alkoholu (etanolu), to są także unikatowe i charakterystyczne dla tej substancji. Jednak opisywanie tego związku po prostu jako zwykłego zamiennika dla alkoholu nie jest najrozsądniejszym posunięciem. Dlaczego? W tym artykule omówimy tę, oraz kilka innych kwestii dotyczących 2M2B.
2M2B nie jest niczym nowym – pierwsze zastosowania 2-metylo-2-butanolu (2M2B) sięga początku XX wieku. W latach 1920 – 1940 firmy farmaeutyczne badały różne alkohole i pochodne eteru pod kątem ich właściwości znieczulających, uspokajających i narkotycznych. Zanim stosunkowo wówczas nowoczesne depresanty takie jak barbiturany stały się powszechnie dostępne, 2M2B podobnie jak inne alkohole (np. metyloparafynol) były stosowane jako środki uspokajające, nasenne, przeciwdrgawkowe. Jednak wraz z pojawieniem się barbituranów, 2M2B i inne środki został wyparte z rynku. 2-metylo-2-butanol na dłuższą metę nie przyjął się w praktyce klinicznej, a jego znaczenie medyczne zanikło, gdy bezpieczniejsze i skuteczniejsze środki stały się dostępne. Obecnie, 2M2B nie ma żadnego zastosowania w medycynie i lecznictwie, i jest stosowanie tylko jako rekreacyjna substancja psychoaktywna, oraz jako prekursor w niektórych syntezach chemicznych.
W porównaniu do alkoholu etylowego, 2-metylo-2-butanol jest substancją wielokrotnie silniejszą. Dawki 2M2B mieszczą się w przedziale od kilku do kilkunastu mililitrów. Przeciętna dawka mieści się w zakresie od 5 – 10 ml. Odnotowano przypadki zgonu w wypadku spożycia zaledwie 30 ml tej substancji. Czas działania jakim charakteryzuje się 2M2B również zdecydowanie wykracza poza ten, którym może poszczycić się etanol – po przyjęciu jednej dawki, działanie rozpoczyna się od 20 do 60 minut, i utrzymuje się nawet do 12 godzin. Jeśli chodzi o poszczególne efekty, 2M2B opisywane jest jako bardziej euforyczne (szczególnie w umiarkowanych i wysokich dawkach) oraz znacznie mocniej nasenne niż etanol. Jedną z cech 2M2B jest to, że nie wywołuje kaca. Z racji iż 2M2B jest alkoholem trzeciorzędowym, oznacza to że nie może on być metabolizowany przez dehydrogenazę alkoholową do aldehydów (które powodują kaca związanego ze spożywaniem dużych ilości etanolu). Zamiast bycia metabolizowanym przez ADH i ALDH, 2M2B jest metabolizowane przez cytochrom P450. Przez brak kaca, substancja ta jest uważana za znacznie bezpieczniejszą niż alkohole pierwszorzędowe, których metabolizm skutkuje powstawaniem szkodliwych a nawet i rakotwórczych metabolitów (np. acetaldehyd; aldehyd octowy). Nie należy jednak przesadzać z 2M2B tylko dlatego, że nie powoduje kaca – znacznie większa moc tej substancji, oraz bardzo długi czas działania w porównaniu do alkoholu etylowego mogą nieść ze sobą nowe zagrożenia takie jak przypadkowe przedawkowanie. Podobnie jak w przypadku alkoholu etylowego, częste przyjmowanie 2-metylo-2-butanolu może poskutkować uzależnieniem, zarówno fizycznym jak i psychicznym.
Podsumowując – 2-metylo-2-butanol zdecydowanie może być używany jako alternatywa dla alkoholu. Jednak kwestia tego, czy jest bezpieczniejszą, lepszą alternatywą podlega dyskusji. Pomijając preferencje poszczególnych użytkowników, i co kto rozumie jako „lepsza alternatywa”, to należy zwrócić uwagę na to, iż wysoka moc tej substancji oraz jej szlaki metaboliczne znacznie różniące się od etanolu, jednocześnie zmniejszając pewne zagrożenia i ryzyka (np. toksyczność) mogą potęgować inne, potencjalne zagrożenia (ryzyko przedawkowania). Stosując 2M2B należy pamiętać, że mimo przynależności do grupy alkoholi, to związek ten nie może być traktowany jak zwykły alkohol etylowy.
Autor tekstu: horsii
