5-APB to syntetyczny stymulant-empatogen należący do klasy benzofuranów. Jego pełna nazwa to 6-(2-aminopropylo)benzofuran, potocznie nazywany „benzofury”. Jest pochodną amfetaminy oraz analogiem 3,4-MDA. W budowie od MDA różni się tym, że benzodioksol – rdzeń substancji – został zastąpiony benzofuranem, tak samo jak w przypadku 5-MAPB czy 6-APB. Atom tlenu w pierścieniu furanowym jest umieszczony w pozycji 5, co generalnie powoduje bardziej psychodeliczne efekty, z kolei gdy tlen jest umieszczony w pozycji 6, sprawia to, że efekty substancji bardziej idą w stronę stymulacji.
5-APB po raz pierwszy zostało zsyntezowane pod koniec 1993 roku przez Davida E. Nicholsa i jego współpracowników, którzy – podobnie jak Alexander Shulgin ze swoim metylonem (bk-MDMA) – pracowali nad nowymi metodami leczenia depresji oraz poszukiali nowej, nieneurotoksycznej alternatywy dla MDMA. Jednak po pewnym czasie, po zamieszczeniu swoich odkryć w publikacjach naukowych, wynalazek Nicholsa poprzez swoje podobieństwo do substancji kontrolowanych typu MDA zwrócił na siebie uwagę chemików produkujących substancje psychoaktywne na szary rynek. W 2010 roku 5-APB pojawiło się w Wielkiej Brytanii, właśnie pod nazwą „benzofury”, sprzedawane m.in. w smartshopach oraz sklepach internetowych z RC. Substancja ta najczęściej spotykana jest w postaci tabletek lub proszku.
Efekty działania tej substancji są dość zbliżone do innych empatogenów, takich jak MDA czy MDMA. Powoduje odczuanie euforii, empatii i podwyższonej percepcji zmysłowej, a także zwiększoną towarzyskość i pobudzenie seksualne. 5-APB ma również działanie stymulujące – użytkownicy doświadczają przypływu energii. Jednak nie znaczy to, że wszystkie te substancje są identyczne. Jako analog MDA, jedną z głównych różnic między 5-APB i MDA jest ich czas działania. Peak (szczytowe działanie) jest odrobinę dłuższe, niż w wypadku MDA. 5-APB jest często opisywane jako mające bardziej empatogenne i entaktogenne efekty niż MDA. co oznacza, że może zwiększyć uczucia towarzyskości i emocjonalnej otwartości. Z drugiej strony, MDA jest często opisywane jako mające bardziej stymulujące efekty, a ten benzofuran jest nazywany tym „spokojniejszym”.
Z mniej pożądanych – żeby nie powiedzieć negatywnych – efektów, użytkownicy mogą doświadczyć nudności, zawrotów głowy, omdleń, tachykardii, paranoi czy skurczów mięśni. Przy poważnych przedakowaniach występowały takie efekty jak drgawki, bardzo silne lęki, problemy z sercem, hipotermia czy dosłownie „odklejenie” się – brak kontaktu z otoczeniem.
Substancja ta działa na zasadzie wychwytu zwrotnego trzech głównych neuroprzekaźników – serotoniny, dopaminy i noradrenaliny, jest więc SNDRI (serotonin-norepinephrine-dopamine reuptake inhibitor). Wychwyt zwrotny to mechanizm który pozwala neuronowi ponownie wykorzystać neuroprzekaźnik, zamiast pozwolić mu zostać rozłożonym przez monooksydazę. Ponadto, poza wychwytem zwrotnym, substancja ta także uwalnia serotoninę, noradrenalinę i dopaminę, więc jest także SNDRA (serotonin-norepinephrine-dopamine releasing agent), i to właśnie dzięki działaniu naraz jako SNDRI i SNDRA, substancja ta wywołuje charakterystyczne efekty, które zapewniły mu popularność.
Należy pamiętać, że przy dłuższym, regularnym stosowaniu substancja ta może być kardiotoksyczna.
Efekt ten występuje poprzez silny agonizm receptora 5-HT2B, co zaobserwowano w przypadku innych związków, takich jak wycofany w latach 90. z obiegu lek – fenfluramina. 5-APB jest silnym, pełnym agonistą receptora serotoninowego 5-HT2B, z wyższym powinowactwem do tego receptora docelowego niż do jakiegokolwiek innego. Ponadto, w przeciwieństwie do MDMA, 5-APB wykazuje 100-krotną selektywność dla receptora 5-HT2B w stosunku do receptorów 5-HT2A i 5-HT2C. Poza receptorem 5-HT2B stwierdzono, że 5-APB wiąże się również z dużym powinowactwem z podtypem receptora adnergicznego α2C, choć znaczenie kliniczne tego działania nie jest do końca określone.
Substancja ta zażywana jest doustnie. Podanie donosowe jest niepopularne i nieskuteczne ze względu na bardzo słabe działanie – jest to zwyczajnie marnowanie substancji. W kwestii dawkowania, bardzo ważnym jest fakt, że 5-APB dostępne jest w dwóch formach: chlorowodorku i bursztynianu. Bursztynian posiada ok 2/3 mocy chlorowodorku, dlatego przed badaniami warto wiedzieć, którą formę 5-APB posiadamy i odpowiednio dostosować dawki. Dla osoby bez tolerancji, 75 – 100 mg w postaci chlorowodorku i 100 – 130 mg w postaci bursztynianu. Ponadto, zależnie od posiadanej formy, 5-APB może dawać różne wyniki w trakcie badań odczynnikami kolorometrycznymi przeznaczonymi do identyfikacji substancji. Obecnie, 5-APB dostępne w sklepach jest z reguły w postaci bursztynianu, ale warto zawsze dopytać sprzedającego i się upewnić. Substancja ta jest nielegalna w wielu krajach, m.in. w Polsce, Niemczech, Włoszech, Szwecji i wielu innych krajach europy. Wciąż pozostaje jednak legalne w Holandii. Podsumowując – susbtancja ta to popularny stymulant i empatogen będący analogiem MDA. Podobnie jak w wypadku 5-MAPB, dzięki swoim właściwościom 5-APB pozostaje popularnym na rynku nawet mimo umieszczenia go na wykazach substancji kontrolowanych w wielu państwach.
Autor tekstu: horsii
